Yerba mate na przeziębienie. Czy „paragwajska herbata” pomoże na kaszel i katar?

Nie raz na łamach naszego bloga udowodniliśmy, że yerba mate ma do zaoferowania znacznie więcej, niż doskonały efekt pobudzenia. Choć nie jest to cudowny lek na różnego rodzaju dolegliwości, pochodząca z dalekiej Ameryki Południowej yerba mate ma wiele wspólnego ze zdrowiem. Jak się okazuje, włączenie jej do swojej diety i regularne picie, może przynieść wiele dobrego. Właściwości yerba mate mogą także okazać się przydatne podczas przeziębienia, na które szczególnie jesteśmy narażeni w jesienno-zimowym sezonie.

Spis treści:

1. Yerba mate i odporność?
2. Wszechstronne działanie yerba mate kontra przeziębienie
3. Czy yerba mate pomaga na przeziębienie?
4. Przepisy z yerba mate – idealne na przeziębienie
5. Yerba na przeziębienie – przeciwwskazania

Yerba mate i odporność?

Jesienna aura rozgościła się na dobre. Termometr każdego dnia pokazuje coraz niższą temperaturę. Słońce coraz szybciej chowa się za horyzontem lub w ogóle nie wyłania się zza deszczowych chmur. Coraz częściej mamy ochotę zostać w domu, w ciepełku, zawinięci w koc, z kubkiem gorącej herbaty w dłoni, zamiast wychodzić na zewnątrz. Jesteśmy mniej aktywni, a do tego wszystkiego dochodzi jesienna chandra, perspektywa zbliżającej się długiej, mroźnej zimy i tęsknota za gorącym latem. Niby brzmi to banalnie, ale wszystkie te czynniki przyczyniają się do obniżenia odporności naszych organizmów, co z kolei przekłada się na zwiększoną podatność na różnego rodzaju infekcje. Lada moment pojawi się katar i chrypka, a od tego wystarczy krok do poważniejszego przeziębienia. Szalik i ciepła czapka nie wystarczą, by się przed nim uchronić. Warto stale dbać o dobry stan swojego organizmu i wspierać go na wielu obszarach. Kluczową rolę odgrywa odpowiednia ilość snu, odpoczynek, unikanie stresu, regularna aktywność fizyczna i odpowiednia dieta. Czasem trudno utrzymać wszystkie te aspekty na najwyższym poziomie. Doskonałym dodatkiem do codziennego wspierania odporności organizmu jest yerba mate. Nie wierzycie? Zobaczcie sami, jak wiele dobrego może zdziałać niepozorny napar z ostrokrzewu paragwajskiego!

Wszechstronne działanie yerba mate kontra przeziębienie

Na temat tradycyjnego naparu Indian Guarani powstało wiele naukowych publikacji, w których jak mantrę wymienia się wszystkie dobroczynne składniki, jakie zawiera. Oprócz kofeiny w yerba mate znajdziemy witaminy (m.in. B1, B2, B6, A, C oraz E), minerały, takie jak cynk, potas, fosfor, wapń, krzem i magnez oraz antyoksydanty. Za każdym z tych składników idzie konkretne działanie. Dzięki nim yerba mate nie tylko pobudza, ale także wykazuje wiele innych, cennych właściwości, m.in:

• poprawia koncentrację,
• usuwa uczucie zmęczenia,
• zmniejsza uczucie głodu,
• wpiera funkcjonowanie układu pokarmowego
• reguluje ciśnienie krwi, łagodzi stres i rozluźnia,
• odżywia i wzmacnia organizm,
• wzmacnia układ immunologiczny.

Szczególnie ostatnie z wymienionych wyżej właściwości yerba mate istotne są w kontekście tematu „yerba mate a przeziębienie”. Ogromną rolę, jeśli chodzi o wspieranie odporności, odgrywają zawarte w yerbie witaminy C i E oraz antyoksydanty, głównie kwas chlorogenowy. Rolą przeciwutleniaczy jest zwalczanie tzw. wolnych rodników, które doprowadzają do uszkodzenia komórek w organizmie, a to z kolei skutkuje przyspieszeniem procesu starzenia, osłabieniem układu nerwowego i spadkiem odporności. Bogatą w witaminy, minerały i antyoksydanty yerbę warto zatem włączyć do swojej codziennej diety – nie tylko jako źródło energii i pobudzenia, ale także jako doskonałe, szerokie wsparcie dla organizmu.

Czy yerba mate pomaga na przeziębienie?

Dbanie o dobrą kondycję organizmu, co doskonale wspiera regularne picie yerba mate to jedno, ale co zrobić, gdy mimo wszelkich starań zdarzy się złapać infekcję? Czy i jak yerba mate pomaga na przeziębienie? Od razu zaznaczmy – yerba mate to nie cudowne lekarstwo na każdą dolegliwość i w przypadku poważnych objawów nie może zastąpić zaleceń lekarza.

Sama yerba mate nie zwalczy kataru czy kaszlu. Z własnego doświadczenia wiemy jednak, że na lekkie objawy zwykle wystarczą domowe sposoby – mleko z miodem i czosnkiem, syrop z cebuli, esencjonalny rosół czy rozgrzewająca herbata z dodatkiem miodu, cytryny i ziół. No właśnie, skoro na przeziębienie pijemy wzbogaconą dodatkami herbatę, dlaczego nie zastąpić jej porcją bogatej w składniki odżywcze yerba mate? Rozgrzewający, yerbaciany napar możemy przyrządzić sami, wrzucając do naczynka plasterek cytryny, kawałek świeżego imbiru, dodając sok lub konfiturę z malin, łyżkę miodu, kilka goździków lub gwiazdkę anyżu.

Jeśli nie mamy czasu na kuchenne eksperymenty, warto sięgnąć po gotowe kompozycje wzbogacone o odpowiednie dodatki. Najlepsza, gotowa yerba mate na przeziębienie to według nas Verde Mate Green Raspberry Vitality – kompozycja stworzona specjalnie na jesienno-zimowy sezon, w której znalazły się bogate w witaminy maliny i cytrusy oraz superfood w postaci jagód goji. Verde Mate Green Hangover, choć jej nazwa kojarzy się z „lekarstwem” na kaca, może okazać się równie pomocna podczas przeziębienia. W jej składzie również znalazły się jagody goji, a także ekstrakt z aceroli – tropikalnej wiśni, która jest jednym z najbogatszych źródeł kwasu askorbinowego! Warte uwagi w kontekście walki z objawami przeziębienia są także rozgrzewające, zimowe kompozycje, jak np. Yaguar Winter Prune, Guarani Let it Snow czy Soul Mate Orgánica Frosty Season. W każdej z nich znalazły się korzenne dodatki, jak imbir czy goździki oraz trawa cytrynowa – również bogata w witaminę C.

Pomysł łączenia yerba mate z różnymi funkcjonalnymi dodatkami nie jest niczym nowym – tak robią mieszkańcy Ameryki Południowej. W 2018 roku opublikowane zostały wyniki badania, które przeprowadzono wśród 100 migrantów z Paragwaju mieszkających w Misiones, w Argentynie. W publikacji tej stwierdzono, że sama yerba mate nie jest uważana za roślinę leczniczą, ale w połączeniu z innymi ziołami, odgrywa ważną rolę w tradycyjnej medycynie. W Ameryce Południowej, w celu zwiększenia odporności organizmu lub w walce z objawami przeziębienia, yerba mate łączy się m.in. z melisą, miętą, anyżem, trawą cytrynową lub mniej znanymi w naszej części świata liśćmi koku, burrito, poleo, ysypo mil hombre, ambay, apio’i, uña de gato, liśćmi pitangi, perudillą, korą lub liśćmi achicorii czy cepa caballo.

Przepisy z yerba mate – idealne na przeziębienie

Skończmy z teorią, pora przejść do konkretów. Jak przygotować rozgrzewający napar na bazie yerba mate? Mamy dla Was dwa proste przepisy, które mogą okazać się świetnym sposobem na pierwsze objawy przeziębienia, jak lekki ból gardła czy chrypka.

Klasyczne połączenie – miód z cytryną

Podczas przeziębienia lub po prostu, prewencyjnie, jesienno-zimową porą pijecie hektolitry herbaty z cytryną i miodem? Herbatę zastąpcie yerbą i gotowe – to najprostszy przepis na pobudzający, a zarazem rozgrzewający napar na bazie ostrokrzewu paragwajskiego.

Co jest potrzebne do przygotowania naparu?

• 1-2 łyżeczki suszu yerba mate, np. klasyczna, zielona Verde Mate Despalada,
• 1 plasterek cytryny,
• 1 łyżeczka miodu
• opcjonalnie: sok malinowy
• opcjonalnie: świeży imbir, zioła, np. tymianek, rumianek, szałwia lub rozmaryn; przyprawy, np. goździki lub anyż.

Jak przygotować yerba mate?

1. Do matero wsyp susz i włóż plasterek cytryny. Opcjonalnie dodaj plasterek imbiru, wsyp zioła i przyprawy.
2. Przygotuj wodę do zalania suszu. Aby uniknąć mieszania bombillą w matero, połącz wodę z miodem (i sokiem malinowym) w osobnym naczyniu. Temperatura wody nie powinna przekraczać 80°C – w cieplejszej wodzie nie uwolnią się w pełni właściwości yerba mate, a napar będzie gorzki i podrażni bolące gardło.
3. Umieść w matero bombillę i zalej susz oraz dodatki osłodzoną wodą.
4. Odczekaj kilka minut, aż napar naciągnie i gotowe. Pij, póki jest gorący!

Mleczna yerba mate na złagodzenie bolącego gardła

Mleko z miodem to chyba najstarszy, domowy sposób na ból gardła podczas przeziębienia. A czy wiecie, że yerba mate smakuje równie świetnie zalana mlekiem zamiast wody? W naszej wersji „mleczny napar” wzbogaciliśmy kilkoma dodatkami.

Co jest potrzebne do przygotowania naparu?

• 1-2 łyżeczki suszu yerba mate – najlepiej sprawdzi się w wersji prażonej, czyli tostada, np. Verde Mate Toasted, ale klasyczna, zielona Verde Mate Despalada także da radę,
• około 250 ml mleka (tradycyjne lub roślinne – wedle uznania),
• 1 łyżeczka miodu,
• przyprawy: imbir, cynamon, goździki i anyż.

Jak przygotować yerba mate?

1. Do matero wsyp susz.
2. Zagotuj mleko i dodaj do niego przyprawy. Ostudź miksturę do około 80°C, dodaj miód i wymieszaj.
3. Umieść w matero bombillę i zalej susz oraz dodatki mleczną miksturą.
4. Odczekaj kilka minut, aż napar naciągnie i gotowe. Ciepły, mleczno-miodowy napar przyjemnie otuli bolące gardło!

Kilka rzeczy, o których warto pamiętać

Jak wspomnieliśmy kilka razy w tekście, yerba mate to nie „cudowny lek” na różne dolegliwości i jeśli zauważycie u siebie poważne objawy przeziębienia, powinniście jak najszybciej udać się do lekarza i stosować się do jego zaleceń. Yerba mate może natomiast wspomóc w budowaniu odporności organizmu i – w połączeniu z odpowiednimi składnikami – pomóc w łagodzeniu lekkich objawów przeziębienia, jak katar czy ból gardła. Jest jednak kilka sytuacji, w których picie yerba mate nie jest wskazane. Po pierwsze, yerba zawiera dużą ilość kofeiny, która podnosi ciśnienie, dlatego nie powinno się łączyć jej z lekami, które mogą powodować podwyższenie ciśnienia. Z tego samego powodu picie yerba mate nie jest wskazane podczas gorączki, która również powoduje wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Po drugie, yerba mate ma właściwości moczopędne, dlatego podczas przeziębienia szczególnie mocno trzeba dbać o odpowiedni poziom nawodnienia organizmu. Po trzecie, picie zbyt mocnego i gorącego naparu może dodatkowo podrażnić bolące gardło. Warto więc poczekać, aż napar nieco ostygnie. Ostatnia kwestia, to dzielenie się yerbą z innymi. Jak wiadomo, yerba mate to napój społeczny – pije się ją w towarzystwie, z jednego naczynka i bombilli. Podczas przeziębienia uważajmy jednak, aby nie dzielić się yerbą i nikogo nie zarazić!

Źródła informacji:

1. Wikipedia: Yerba mate.
2. A. Gawron-Gzella, J. Chanaj-Kaczmarek, J. Cielecka-Piontek, Yerba Mate-A Long but Current History, Nutrients, 2021.
3. C. I. Heck, E. G. De Mejia, Yerba Mate Tea (Ilex paraguariensis): A Comprehensive Review on Chemistry, Health Implications, and Technological Considerations, Journal of Food Science, 2007.
4. M. Kujawska, Yerba Mate (Ilex paraguariensis) Beverage: Nutraceutical Ingredient or Conveyor for the Intake of Medicinal Plants? Evidence from Paraguayan Folk Medicine, Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2018.